จันผา ต้นไม้มงคล&การขยายพันธุ์ด้วยวิธีง่ายๆ
ชื่อภาษาอังกฤษ
Dracaena loureiri Gagnep
ชื่อวิทยาศาสตร์
Dracaena cocbinchinensis (Lour.) S.C. Chen
ความหมาย
ต้นจันผาเป็นต้นไม้มงคล สำหรับการเรียกทรัพย์เข้าบ้าน
ความเชื่อ
คนไทยนิยมปลูกต้นไม้ที่เป็นสิริมงคลให้แก่ชีวิตและครอบครัว
จันผา หรือ จันทร์ผา เป็นไม้ประดับที่มีอยู่แถบตามป่าเขาในประเทศไทย โดยมีความสูงประมาณ 1.5-4 เมตร แต่หากโตเต็มที่อาจจะมีความสูงถึง 17 เมตรเลยทีเดียว ลำต้นมีความแข็งแรงมาก จะมีการแตกใบตรงบริเวณยอด
ใบมีสีเขียวเข้ม ลักษณะเป็นรูปหอก ขนาดใบเรียวและยาว ปลายใบจะมีรูปแบบแหลมใบยาวประมาณ 45-50 cm และมีความกว้างที่ประมาณ 4-5 cm
ส่วนใหญ่จะนิยมปลูกประดับไว้ที่สนามหญ้าและใช้ตกแต่งร่วมกับสวนหินจันทร์ผานั้นมีหลายชื่อ บ้างก็เรียกว่า “จันทร์แดง” หรือ “ลักจั่น” ชอบขึ้นบริเวณหน้าผา
เมื่อต้นจันผาเจริญเติบโตขึ้นจะแผ่กว้าง ลำต้นตั้งตรง เปลือกมีลักษณะเป็นสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลอมสีเทาเล็กน้อย ไม่มีกิ่งก้าน ส่วนใบจะออกที่บริเวณปลายของลำต้น
ลำต้นด้านในเป็นสียาว เมื่อต้นมีอายุมากขึ้น แก่นจะเปลี่ยนจากสีขาวเป็นสีแดง ทำให้หลายๆ คนเรียกว่า “ต้นจันทน์แดง” นั่นเอง จันผาเป็นต้นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศไทยของเรา
การขยายพันธุ์ ด้วยวิธีการเพาะกล้าจากเมล็ดหรือการแยกกอ
ในขณะเดียวกันจันผาเป็นต้นไม้ที่ชอบดินหินหรือดินปนทรายที่สามารถระบายน้ำหรือระบายอากาศได้ดี เนื่องจากต้นจันผาเป็นต้นที่ชอบแสงแดด จึงมักพบอยู่บนภูเขาหินสูงๆ ที่มีแสงแดดจัด
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นไม้พุ่มที่มีขนาดใหญ่หรือไม้ต้นขนาดเล็ก แต่จะไม่ผลัดใบ ลำต้นจะกลมๆ คล้ายต้นหมาก และเปลือกของลำต้นจันทร์ผานั้นจะมีสีเทาๆ ส่วนใบจะแตกเป็นช่อๆ โดยจะแตกบริเวณปลายยอดเท่านั้น เรือนยอดเป็นรูปทรงไข่ เมื่อต้นโตจะแผ่กว้างขยายออกไป เปลือกต้นสีน้ำตาลหรือน้ำตาลปนเทา แตกเป็นร่องตามยาว
ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับถี่ ๆ ที่ปลายกิ่ง ใบรูปแถบยาวแคบ กว้าง 4-5 เซนติเมตร ยาว 45-60 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้ม ก้านใบเป็นกาบหุ้มซ้อนทับ กันรอบลำต้น
ดอกสีขาวนวลตรงกลางดอกมีจุดสีแดง มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนงขนาดใหญ่ตามซอกใบที่ปลายกิ่ง มีดอกจำนวนมาก กลีบดอก 6 กลีบ ผลสด ทรงกลมขนาดเล็กอยู่รวมกันเป็นพวง ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีแดงคล้ำ มีเมล็ดเดียว
ผล
จันผาออกผลเป็นช่อ พวงโต สำหรับผลจะมีลักษณะเป็นรูปทรงกลมขนาดเล็กอยู่รวมกันเป็นพวง โดยเส้นผ่าศูนย์กลางมีประมาณ 1 เซนติเมตร ผลมีผิวเรียบส่วนผลอ่อนจะมีสีเขียวอมสีน้ำตาลและผลแก่จะมีสีแดงคล้ำ ภายในผลมีเมล็ดเดียวซึ่งผลของต้นจันผาจะออกในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน ของทุกๆ ปี
ประโยชน์
-แก่นมีสรรพคุณบำรุงระบบภายในร่างกายคือหัวใจและ แก้เลือดออกตามไรฟัน
-ต้นจันผาเป็นไม้ที่มีทรงพุ่มสวยงาม อีกทั้งดอกยังมีกลิ่นหอม จึงใช้ปลูกเป็นไม้ประธานในสวนหิน ใช้ปลูกเป็นกลุ่ม หรือปลูกประดับในอาคาร ตามสนามหญ้า สวนหย่อม ตามสระว่ายน้ำ
-ส่วนของลำต้นที่เกิดบาดแผลนานเข้าจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง สามารถนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในการปรุงน้ำยาอุทัยได้
สรรพคุณของต้นจันผา
-สามารถช่วยแก้อาการปวดศีรษะได้ (ทั้งต้น)
-เป็นยาบำรุงหัวใจ (แก่นไม้, ทั้งต้น)
-เป็นยาดับพิษไข้และสามารถแก้ไข้ได้ทุกชนิด (เนื้อไม้, แก่นไม้)
-บรรเทาอาการไอและเจ็บคอ (เนื้อไม้, แก่นไม้)
-ช่วยแก้บาดแผลรักษาอาการบาดเจ็บ (เนื้อไม้, แก่นไม้)
-ช่วยแก้พิษฝีที่มีอาการบวมหรืออักเสบ (เนื้อไม้, แก่นไม้)
-แก้โรคซาง (แก่นไม้)
-รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน (ทั้งต้น)
-ใช้รักษาอาการดีซ่าน (เมล็ด)
ความเชื่อเกี่ยวกับการปลูกต้นจันผา
เมื่อพูดถึงการปลูกต้นไม้กับความเชื่อของคนไทยเป็นของคู่กันมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยคนไทยนิยมปลูกต้นไม้ที่เป็นสิริมงคลให้แก่ชีวิตและครอบครัว ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือ “ต้นจันผา” นั่นเอง โดยคนไทยมีความเชื่อว่าการปลูกต้นจันผาไว้จะมีโชคลาภ วาสนา และมีความสุขในชีวิต
ต้นจันผา นิยมปลูกควบคู่ไปกับต้นวาสนา นอกจากจะเป็นความเชื่อของคนไทยแล้วเมื่อดอกของต้นไม้ทั้งสองชนิดนี้จะออกพร้อมกันในตลอดช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว จะทำให้มีกลิ่นหอมอีกทั้งยังมีความสวยงามอีกด้วย
ต้นจันผาเป็นต้นไม้มงคล สำหรับการเรียกทรัพย์เข้าบ้าน โดยเฉพาะจันผาด่างที่เป็นไม้ประดับในกลุ่มดาราเซียน่า (Dracaena) สำหรับคนที่รักการปลูกต้นไม้หรือกลุ่มคนรักต้นไม้รู้ดีว่าจันผาด่างนี้หาพบได้ยาก และมีราคาแพง นิยมนำมาใช้ในการจัดสวนและตกแต่งได้ทั้งภายใน หรือภายนอก ความโดดเด่นของต้นจันผาด่างก็มีลักษณะคล้ายกับต้นจันผาทั่วไปแต่ใบจะมีลวดลายที่สวยงามกว่า บางใบมีสีขาวสลับเขียว หรือมีสีเหลืองสลับเขียวอย่างเห็นได้ชัด จึงเรียกว่าเป็นต้นไม้มงคลสำหรับการเรียกทรัพย์เข้าบ้านนั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่าต้นจันผาจะมีสิริมงคลสำหรับความเชื่อของคนไทยหรือเป็นต้นไม้สมุนไพรที่สามารถรักษาอาการได้หลายๆ โรค ตลอดจนนิยมปลูกไว้เพื่อตกแต่งหรือจัดสวนให้ดูสวยงาม แต่ต้นจันผาก็จัดเป็นไม้ประดับที่หายากและเป็นพืชที่ทางราชการหวงห้ามในการเคลื่อนย้ายหรือนำออกจากพื้นที่บริเวณป่าไม้บนภูเขา ซึ่งจะทำได้เพียงแค่นำเมล็ดพันธุ์มาเพาะพันธุ์ในการปลูกเท่านั้น ด้วยเหตุนี้เอง จึงทำให้ราคาของต้นจันผามีราคาสูง เนื่องจากเป็นต้นไม้หายาก โดยราคาในปัจจุบันจะขายกันประมาณ 500-5,000 บาท สำหรับต้นจันผาด่างจะมีราคาตั้งแต่หลักพันขึ้นไป บางต้นมีราคาเป็นหลักหมื่นหรือหลักแสนเลยก็มี
ทั้งหมดนี้ก็คือ เรื่องราวสาระสำคัญของต้นจันผา ไม้ประดับที่นิยมใช้ในการจัดแต่งสวน หรือปลูกไว้เพื่อความเป็นสิริมงคลเสริมโชคลาภ วาสนา และดวงชะตาให้แก่ชีวิต ที่สำคัญจันผายังเป็นสมุนไพรไทยที่นิยมใช้ประโยชน์กันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน
อย่างไรก็ตาม ต้นจันผาเป็นต้นไม้ที่ทางราชการหวงห้ามหรือห้ามมิให้ผู้ใดนำออกจากพื้นที่บริเวณป่า จึงทำให้ต้นไม้ชนิดนี้มีราคาที่สูง
สำหรับการเพาะพันธุ์นั้น แม้ต้นจันผาจะสามารถทนต่อสภาพอากาศร้อนได้ดี แต่ก็มีเทคนิคบางประการในการเพาะปลูก ซึ่งผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น จึงจะสามารถเพาะปลูกต้นจันผาให้เจริญเติบโตได้อย่างงดงาม โดยเฉพาะการนำมาดัดแปลงพันธุกรรมจากต้นจันผาธรรมดาให้กลายเป็นต้นจันผาด่าง ยิ่งจะช่วยเพิ่มมูลค่าหรือทำให้มีราคาที่สูงขึ้น.
ขอบคุณhttps://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%..
https://medthai.com
https://srdi.yru.ac.th
https://www.google.com/search?client=firefox-b-d&q=%E0%B8%88%..