การเลี้ยงนกเลิฟเบิร์ด
“เลิฟเบิร์ด” จัดเป็นนกแก้วชนิดหนึ่งที่มีตัวเล็ก มีหลายสายพันธุ์แยกได้เป็นทั้งหมด 9 ชนิด มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกาและหมู่เกาะมาดากัสการ์ มักอยู่รวมกันเป็นฝูง ปัจจุบันคนไทยได้นำนกชนิดนี้มาเลี้ยงเป็นสัตว์สวยงามกันแพร่หลายและสามารถเพาะขยายพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี, เลิฟเบิร์ดจัดเป็นนกที่มีเสน่ห์, ขี้เล่น จะอยู่กันเป็นคู่ ที่สำคัญ เป็นนกที่มีนิสัยรักเดียวใจเดียวและมีสีสันที่หลากหลาย ในวงการเลี้ยงนกต่างก็ทราบดีว่าเลิฟเบิร์ดขยายพันธุ์ได้ง่ายทำให้เกิดสีใหม่ ๆ และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
คุณยุทธนา อิ่มอโนทัย ชาวคลองสาน กรุงเทพมหานคร เป็นคนไทยรายหนึ่งที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาสายพันธุ์นกเลิฟเบิร์ด ได้รับการยอมรับจากผู้นิยมเลี้ยงทั้งในและต่างประเทศปัจจุบันมีพ่อ-แม่พันธุ์นกเลิฟเบิร์ดประมาณ 700 คู่ การเลี้ยงในระบบโรงเรือนปิด ป้องกันเชื้อโรคทั้งจากยุง นกหรือแมลงต่าง ๆ จากภายนอก จัดเป็นแหล่งเลี้ยงนกที่มีการจัดการและความสะอาดได้มาตรฐานทีเดียว..
คุณยุทธนายังได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับการผสมพันธุ์นกเลิฟเบิร์ดว่า นกที่จะใช้เป็นพ่อ-แม่พันธุ์ จะต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 1 ปี วิธีการดูนกเพศผู้และเพศเมียให้สังเกตดังนี้ ถ้าดูจากลักษณะภายนอก ตัวเมียจะค่อนข้างโตกว่าตัวผู้ แต่สีสันของตัวผู้จะเด่นชัดและสวยกว่าตัวเมีย ใช้วิธีจับตะเกียบ ตัวเมียตะเกียบจะห่าง ๆ และไม่ค่อยแหลม ส่วนตัวผู้ตะเกียบจะชิดกันและค่อนข้างแหลม เมื่อเราได้พ่อ-แม่พันธุ์แล้วทดลองจับนกทั้ง 2 ตัวใส่ในกรงเพาะที่ได้เตรียมไว้พร้อมกับรังไข่ ถ้าปรากฏว่านกยืนคู่กันและเข้าไปในรังไข่แสดงว่านกเข้าคู่กันแล้ว
นกเลิฟเบิร์ดที่เพาะขยายพันธุ์และนิยมเลี้ยงในประเทศไทยจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ ไม่มีขอบตาและมีขอบตา แรกเริ่มจะมีสีอยู่ 2 กลุ่มคือ นกกลุ่มสีเขียวและนกกลุ่มสีฟ้า ปัจจุบันนกกลุ่มสีเขียวได้มีการพัฒนาสายพันธุ์ไปจนกระทั่งเป็นนกสีเหลือง ส่วนสีบริเวณหน้านกจะเป็นสีแดงในช่วงแรกและถูกพัฒนาจนกระทั่ง เป็นหน้าสีส้ม ส่วนนกกลุ่มสีฟ้าจะถูกพัฒนาไปจนกระทั่งเป็นนกสีม่วงและสีหน้าของนกกลุ่มนี้จากเดิมจะเป็นสีปูน (สีขาวหม่น ๆ ออกสีส้มจาง ๆ บริเวณหน้าผาก) ได้ถูกพัฒนาพันธุ์เป็นนกหน้าขาว นกเลิฟเบิร์ดในแต่ละสายพันธุ์อาจจะมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไป
ราคาซื้อ-ขายนกเลิฟเบิร์ดจะถูกหรือแพงคงหนีไม่พ้นเรื่องสี อย่างกรณีของ นกขอบตาหนา เซเบอร์พายด์ม่วง (โดมิแนนท์) จะมีราคาสูงมาก เนื่องจากยังไม่มีใครมี อย่างไรก็ตามปัจจัยในการตั้งราคาจะขึ้นอยู่กับความต้องการในตลาดมากกว่า ถ้าตลาดมีความต้องการสูง ราคาจะแพง..
..อีกตำราอธิบายว่า เลิฟเบิร์ด เป็น นกแก้วประเภทหนึ่งที่มีขนาดเล็กความยาว 5-6 นิ้ว โดยมีถิ่นกำเนิดในทวีปอัฟริกา และหมู่เกาะมาดากัสก้าซึ่งเป็นแถบที่อบอุ่นถึงค่อนข้างร้อน ในธรรมชาติ เลิฟเบิร์ดจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่ม เมื่อถึงวัยเจริญพันธุ์และเลือกคู่ได้แล้ว มันจะอยู่กับคู่ของมันไปจนตาย
ด้วยเหตุนี้จึงมีชื่อวิทยาศาสตร์เป็นภาษากรีกว่า Agapornis มีความหมายในภาษาอังกฤษว่า Lovebird
แต่ในปัจจุบัน Lovebird ได้กลายเป็นนกสวยงามที่มนุษย์ได้นำมาทำการพัฒนาจนกลายเป็นนกสวยงาม ซึ่งสามารถเพาะขยายพันธุ์ในกรง อีกทั้งสามารถสลับคู่ครองได้จึงแตกต่างไปจากนกในธรรมชาติที่จะอยู่ กับคู่ของมันเพียงตัวเดียวไปจนตาย
เลิฟเบิร์ด เป็นนกที่มีสีสันสวยงามและสามารถพัฒนาสีได้ จึงเป็นนกที่ทำให้ผู้เลี้ยงเกิดจินตนาการ และมีความสุขเมื่อได้เห็นลูกหลาน ที่มีสีสันแตกต่างออกไปจากพ่อแม่นก อีกทั้งสามารถนำลูกนกมาป้อนเพื่อให้เป็นนกเชื่องและสามารถสอนให้พูดได้อีกด้วย
ประวัติความเป็นมา
ในสมัยแรกเริ่มคือช่วงปี 1840 นก Lovebirds เป็นนกที่มีสายพันธุ์เดียวกับนกแก้ว (Parrot) จึงเรียกว่าเป็น Little Parrot ตามประวัติกล่าวว่าชาวแอฟริกาเป็นผู้นำนกชนิดนี้เข้าไปแพร่หลายในทวีปยุโรป และ ด้วยเอกลักษณ์ของนกชนิดนี้ก็คือ ชอบอยู่เป็นคู่ และจะดูแลกันและกันเป็นอย่างดี จึงได้รับการเรียกขานว่า Lovebirds ในที่สุด ต่อมา Lovebirds ก็แพร่ขยายไปในอเมริกาด้วยในศตวรรษที่ 60 เมื่อมีการแพร่ไปมาก ๆ จึงเกิดการกลายพันธุ์ จากเดิมที่เป็นสายพันธุ์ Parrot ก็มีการเรียกชื่อใหม่ ว่าเป็นสายพันธุ์ Agapornis ต่อมา ในช่วงศตวรรษที่ 80 การเลี้ยงนก Lovebirds มีจุดมุ่งหมายก็เพื่อให้ได้สีสันใหม่ ๆ ที่สวยงามขึ้น และเป็นการพัฒนาสายพันธุ์ รวมทั้งมีการผสมกับนกสายพันธุ์อื่น ๆ อีกด้วยจนปัจจุบันนก Lovebirds ได้กลายเป็นสัตว์เลี้ยงภายในครอบครัว และเป็นที่นิยมมากขึ้น เรื่อย ๆ
สายพันธุ์
เลิฟเบิร์ด เป็นนกแก้วที่ตัวเล็ก มีสายพันธ์ แยกเป็น 9 ชนิด มีถิ่นกำเนิดจากทวีป แอฟริกา เป็นนกที่มีเสน่ห์ ขี้เล่น จะอยู่กันเป็นคู่ มีสีสันมากมาย เริ่มต้นทีแรกเลยจะเป็นสีเขียว แล้วคนนำมาเพาะเลี้ยงแล้วพัฒนาสายพันธ์ ผสมออกมามีสีต่าง ๆ มากมายจนตอนนี้มีสีม่วงแล้ว อายุโดยเฉลี่ยประมาณ 15 – 20 ปี ประเทศไทยสามารถเพาะพันธ์นกได้ตลอดทั้งปีเลิฟเบิร์ด
โดยทั่วไปนิยมแยกนกเลิฟเบิร์ด ออกเป็น 2 ชนิด คือ..
1.ชนิดมีขอบตา (White Eye-ring)
2.ไม่มีขอบตา (Non Eye-ring)
นกทั้ง 2 ชนิดแบ่งออกเป็นสายพันธุ์หลักๆ ได้ 9 สายพันธุ์ ดังนี้
ชนิดมีขอบตา (White Eye-ring)
1. Personata (Mask Lovebird)
ลักษณะทั่วไป : หัวจะมีสีดำสนิท มีสีกว่า 30 สี สีม่วงเป็นสีที่หายาก แบ่งเป็น
– Black Personata
– Blue Personata
– Yellow Personata
– Cobalt Personata
– Mauve Personata
– Olive Personata
– Pastel Blue Personata
– Pastel Cobalt Personata
– Pastel Mauve Personata
– Pastel Olive Personata
– Spangle Blue Personata
– Spangle Mauve Personata
2. fischeri (Fischer’s Lovebird) : ขนาด 15 ซม.
ลักษณะทั่วไป : ถ้าเป็นโทนสีเขียว หน้านกจะสีแดง ถ้าเป็นโทนสีฟ้า หน้านกเป็นสีขาว ปัจจุบันนก FISHER จะมีการพัฒนาได้สีสันใหม่ ๆ มากมาย สีม่วงเป็นสีที่หายาก แบ่งเป็น
– Green Fischer
– Dark Green Fischer
– Blue Fischer
– Yellow Fischer
– Cobalt Fischer
– Mauve Fischer
– Olive Fischer
– Pastel Green Fischer
– Medium pastel Green Fischer
– Pastel Yellow Fischer
– Pastel Cobalt Fischer
– Pastel Mauve Fischer
– Pastel Olive Fischer
– Spangle Green Fischer
– Spangle Cobalt Fischer
– Spangle Mauve Fischer
– Spangle Olive Fischer
– Golden Cherry Fischer
– Dilute Double Golden Fischer
3. Nigrigenis (Black Cheeked Lovebird) : ขนาด 13.5 ซม.
ลักษณะทั่วไป : หัวจะดำ หน้าจะเป็นคล้าย ๆ หน้ากากตัวจะเล็กกว่าพวก MASKED , FISHERI เป็นนกที่ป้อนลูกเก่ง แบ่งเป็น
– Black Cheeked
– Dark Green Cheeked
– Blue Cheeked
4. Lilianae (Nyasa Lovebird) ขนาด 13.5 ซม.
ลักษณะทั่วไป : เป็นประเภทมีขอบตา ถ้านกมีสีเขียวหน้าจะมีสีแดง ถ้านกสีฟ้าหน้าจะสีขาว สีเหลืองตาแดงจะหายาก
ชนิดไม่มีขอบตา (Non Eye-ring)
5. Roseicollis (Peach Face Lovebird) ลักษณะทั่วไป: ขนสีเขียวสดทั้งตัว ส่วนท้าย(Rump) มีสีฟ้าสดจากหน้าผากตลอดข้างแก้มทั้ง 2 ข้าง เล็บสีแดง ปากสีขาวหรือสีงาช้าง
6. Swindemiana (Black Collared Lovebird) ลักษณะทั่วไป: ลำตัวมีสีเขียวแบบ swinderenis สีส่วนบนจะมีสีอ่อนกว่า คอมีสีเหลือง
7. Cana (Madagascar LoveBird) ขนาด 13 ซม.
ลักษณะทั่วไป : ตัวเล็กพอ ๆ กับ BLACKCHEEKED ตัวเมียจะมีสีเขียวทั้งตัว ตัวผู้ตัวจะมีสีเขียว หัว,คอ จะมีสีขาว
8. Taranto (Abyssinian Lovebird) ลักษณะทั่วไป : ตัวนกจะค่อนข้างโต ตัวผู้หน้าจะมีสีแดง ตัวเมียหน้าจะไม่มีสีแดง
9. Pullaria (Red Face Lovebird) ลักษณะทั่วไป : นกจะมีสีเขียว หน้าจะมีสีแดง
เลิฟเบิร์ด ที่สามารถพบเห็นได้ในปัจจุบันโดยทั่วๆ ไป ได้แก่
– Personata (Mask Lovebird)
– fischeri (Fischer’s Lovebird)
– Roseicollis (Peach Face Lovebird)
การเลือกซื้อนกเลิฟเบิร์ด
ในกรณีที่เลี้ยงไว้ดูเล่นเพื่อความเพลิดเพลินจะต้องรู้จักสายพันธุ์อย่างที่ ยกตัวอย่างมาแล้ว คือ มีขอบตาและไม่มีขอบตา โดยทั่วไปอุปนิสัยของ Lovebirds จะชอบอยู่เป็นคู่ ร่าเริง สดใส ส่งเสียงร้องเจื้อยแจ้วตลอดเวลา
สถานที่เลี้ยง
ควรอยู่ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก และควรหลีกเลี่ยงที่ที่มีลมโกรกรุนแรง หรือแดดจัดเกินไป ฝนสาดเข้ามาโดนได้ แล้วล้อมรอบด้วยมุ้งลวดอีกชั้นหนึ่ง เพื่อป้องกันยุงและแมลง และควรระวังศัตรูธรรมชาติของนก เช่น แมว หรือหนูด้วยการล้อมรอบโรงเรือนด้วยตาข่าย ภายในโรงเรือนควรติดสปริงเกิลเพื่อความเย็นสบายของนกและกระเบื้องมุงหลังคา ควรสลับกับกระเบื้องแผ่นใสเพื่อให้โรงเรือนมีแสงส่องสว่างด้วย
ลักษณะนกเลิฟเบิร์ดที่ดี
เราสามารถดูลักษณะ Lovebirds ที่ดีได้จากรูปร่างภายนอก นั่นก็คือ ขนจะต้องเงางาม ตามีแวว สดใส ปาก ขา เล็บ ไม่ขาด ไม่แหว่ง หรือกุด ดูร่าเริง มีอาการตอบโต้ ไม่ซึม หรือยืนพองขน ส่วนเรื่องเพศของนก Lovebirds จะดูได้จากภายนอกค่อนข้างยาก แต่ก็มีวิธีดู โดยต้องจับตัวนกแล้วพลิกหงายท้อง จากนั้นจับตะเกียบหรือ กระดูกเชิงกราน ตรงส่วนท้ายที่ติดกับโคนหาง แล้วใช้นิ้วมือคลำเบา ๆ ซึ่งกระดูกเชิงกรานจะเป็นกระดูก 2 ชิ้น คู่กัน – เพศผู้กระดูกส่วนนี้จะชิดกัน และแข็ง นูนขึ้นมามาก – เพศเมีย จะค่อนข้างห่างและอ่อน
อายุของนกที่เหมาะสมในการซื้อมาเลี้ยง
ควรจะเลือกนกที่อายุยังน้อย ประมาณ 3 – 4 เดือน เนื่องจากนกที่มีอายุมาก มักจะก่อให้เกิดปัญหา หลาย ๆอย่าง เช่น มีความก้าวร้าว เมื่อนำมารวมกับตัวอื่นก็มักจะจิกตีกัน ส่วนอีกข้อคือ นกที่เจ้าของเก่าปลดทิ้ง เนื่องจากแก่เกินไป นกมีปัญหา ก็จะอยู่กับเราได้ไม่นาน
การเลี้ยงดู
ควรจะเลี้ยง Lovebirds ไว้เป็นคู่ ภายในกรงขนาด กว้าง x ยาว x สูง เท่ากับ 18″ x 15″ x 15″ หรือกรง “หมอนเล็ก” โดยประมาณ
อาหารเสริมที่สำคัญ .. หญ้าขน -ใบกระเพรา
ข้อควรระวังในการเลือกซื้อ
ควรหลีกเลี่ยงร้านค้าที่มีสัตว์เลี้ยงหลาย ๆ ชนิด รวมกันมาก ๆ และอยู่ปะปนกับ Lovebirds เพราะนกอาจจะติดเชื้อจากสัตว์เหล่านั้นได้ เพราะฉะนั้นจึงควรเลือกซื้อจากฟาร์ม Lovebirds โดยตรง หรือร้านค้าที่มีการจัดสรรที่ดี แยกสัตว์แต่ละชนิดเป็นสัดส่วน ไม่ปะปนกัน และที่สำคัญ คือ ควรพิจารณาดูภายในกรง ที่ใส่น้ำ อาหาร รวมถึงถาดรองมูลนกให้สะอาดพอสมควร
การเลี้ยงดูและการขยายพันธุ์นก LOVEBIRDS
ในกรณีที่เลี้ยงเพื่อขยายพันธุ์ และพัฒนาสายพันธุ์ หรือเลี้ยงไว้จำนวนมาก
สถานที่
ควรเป็นที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก ไม่อบทึบ ป้องกันฝนได้ดี แดดสามารถส่องถึงบ้างเล็กน้อย จะเป็นการดี ส่วนลักษณะของกรงที่ดีควรจะ เป็นแบบโรงเรือน กรุด้วยตาข่ายตาถี่ เพื่อป้องกันยุงและแมลงอื่น ๆ ภายในจัดวางกรงเพาะเป็นชั้น ๆ และเป็นแถวอย่างมีระเบียบ เพื่อให้ง่ายต่อการจัดการเรื่องความสะอาด
อุปกรณ์
1. กรงเพาะ ขนาด ก x ย x ส เท่ากับ 21″ x 32″ x 22″
2. รังฟัก สำหรับให้นกเข้าไปวางไข่ และเลี้ยงดูลูกนกจนโต ขนาดโดยประมาณ 7″ x 12″ x 7″ ด้านหนึ่งเจาะรู ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2″ สำหรับเป็นทางเข้าออกของนก อีกด้าน ทำเป็นประตูสำหรับ ผู้เลี้ยงสามารถเปิดดู ไข่และลูกนกได้สะดวก
3. อาหารนก ได้แก่ เมล็ดธัญพืชต่าง ๆ เช่น มิลเลต ข้าวไรน์ ข้าวเปลือกมะเขือ ฮวยมั้ง (เมล็ดกัญชา) เมล็ดทานตะวัน ข้าวโอ๊ต เป็นต้น ส่วน อาหารเสริม ได้แก่ขนมปังแผ่น ข้าวโพดดิบ ส่วนแคลเซียมมี กระดองปลาหมึก หญ้าขน ใบกระถิน 2 อย่างหลัง สามารถให้ได้ทุกวัน ซึ่งจะดีต่อนกมาก
4. น้ำ ควรเป็นน้ำที่สะอาด จำเป็นต้องเปลี่ยนทุกวัน และควรผสมวิตามินให้นกได้กินเป็นประจำด้วย
โรคที่มักจะพบ ได้แก่
1. โรคหวัด เกิดจากอากาศเปลี่ยนแปลงกะทันหัน นกจะซึม ขนพอง ไม่กินอาหาร ไม่ร่าเริง
2. โรคตาแข็ง ตาแดง มีหลายสาเหตุ คือ
– ยุงเป็นพาหะนำเชื้อมาสู่นก
– ฝุ่นละออง มาจากถาดรองมูลนก เวลานกบิน ฝุ่นจะเข้าตาได้ ทำให้เกิดอาการ ระคายเคือง จนตาแดง ตาเจ็บได้
3. การรักษา ไม่ว่านกจะมีอาการหรือเป็นโรคอะไรที่ผิดปกติ ผู้เลี้ยงควรแยกนกออกจากโรงเรือนโดยด่วน จากนั้นก็แยกไว้ตัวเดียว และทำการรักษา โดยให้ยาปฏิชีวนะเฉพาะอาการนั้น
4. เกร็ดอื่น ๆ เมื่อจำเป็นต้องนำนกใหม่เข้ากรง อย่าได้นำเข้าภายในโรงเรือนด็ดขาด ควรแยกไว้ต่างหากเพื่อดูอาการ ให้ยาฆ่าเชื้อโดยผสมในน้ำให้นกกิน แล้วเลี้ยงตามปกติ เพื่อดูอาการสัก 15 วัน ถ้านกปกติดี แข็งแรง ร่าเริง ก็สามารถเอาเข้าโรงเรือนได้
นก LOVEBIRDS สามารถเลี้ยงและฝึกให้ฉลาดได้ โดยต้องเลี้ยงตั้งแต่ นกอายุประมาณ 2 สัปดาห์ ใช้เวลาอยู่กับนกของเรามาก ๆ ป้อนอาหาร 3 เวลา เช้า กลางวัน เย็น
และในแต่ละมื้อ เวลาให้อาหาร ให้นำนกไปวางไว้ในระยะห่างจากตัวเราสักเล็กน้อย แล้วเคาะเรียกหรือผิวปากเรียก เมื่อนกเดินมาหาค่อยป้อนอาหาร ทำเช่นนี้ทุกมื้อ ทุกวัน จนนกเคยชิน และเพื่มระยะห่างเรื่อย ๆ เมื่อนกโต ขนขึ้นเต็ม นกจะบินมาหาแทนการเดิน เมื่อนกบินคงที่ ไม่ว่าเวลาไหนเมื่อผู้เลี้ยงผิวปาก หรือเคาะนกจะบินมาทางผู้เลี้ยงทันที.. :www.108kaset.com รวบรวม
↗ประสบการณ์เลี้ยงนก
ขอบคุณ http://www.siamsouth.com/smf/index.php?topic=17020.0
https://i.ytimg.com/vi/qpT9rlvLhqY/hqdefault
https://i1.24x7th.com/df/0/ui/post/2016/01/14/9/b/139fdd3667ec462c698898b385addadc